Tarımda ürün kaybına ve kalite düşüşüne sebebiyet veren böcekler, mantarlar, bakteriler ve rekabet yaratan yabani otlarla mücadele çok eskiden beri çeşitli tarım yöntemleri ve ilaç tarifleriyle sürmektedir. Her ne kadar büyük endüstriyel tarımda kimyasal tarım ilaçları gıda üretimine hakim olsa da, hala atadan kalma yöntemler butik üretimlerde etkili şeklide kullanılmaktadır. Bu yazıda doğal pestisit tariflerini ve kullanım alanlarını inceleyeceğiz.
Doğal Pestisit Tarifleri
Sarımsak Spreyi (İnsektisit ve Bakterisit)
Sarımsak doğal bir böcek kovucu ve antibiyotiktir. Sarımsak ile yapılan spreyin bitkiye uygulanması özellikle yaprak bitleri, beyaz sinekler, tırtıllar ile mücadelede etkilidir.
Hazırlanışı:
2 bütün sarımsağı 1 litre (4 su bardağı) suyla karıştırıp bir gece kapalı bir kapta bekletin. Süzdükten sonra 1 yemek kaşığı doğal sıvı sabunla karıştırın -kesinlikle deterjan kullanmayın, gliserin ve kül suyu bazlı doğal sabun olmalı- . Sprey şişesine koyarak sabah ve akşam bitkinin yapraklarına püskürtün.
Acı Biber Spreyi (İnsektisit)
Acı biber de doğal bir böcek kovucudur. Özellikle akarlar, yaprak bitleri, karıncalar ve un bitleri ile mücadelede etkilidir.
Hazırlanışı:
1 yemek kaşığı öğütülmüş kuru acı biberi (veya 3 taze acı biberi) 1 litre suyla karıştırın. 1 çay kaşığı doğal sıvı sabun ekleyin. Sprey şişesine koyup iyice çalkaladıktan sonra hemen uygulanabilir. Bitki yaprakları ve meyvelerine sıkabilirsiniz. Ancak hassas bitkilerin yapraklarında veya çok sıcak günlerde kullanmayın, yoksa bitkiyi yakabilirsiniz!
Neem Yağı Spreyi(İnsektisit ve Fungusit)
Neem yağı yüzlerce haşere ve mantar türü ile mücadelede etkilidir.
Hazırlanışı:
1 çay kaşığı neem yağını, yarım çay kaşığı doğal sıvı sabun ve 1 litre ılık su ile karıştırın. Sprey şişesine koyun ve her kullanımdan önce iyice çalkalayın. Bitki enfeksiyonları ve haşerelere karşı haftada bir kez bitkilere püskürtün.
Narenciye Kabuğu Spreyi (İnsektisit)
Limon ve portakal gibi meyvelerin kabuğunda bulunan asitler özellikle yumuşak gövdeli böceklerle, yaprak bitleriyle mücadelede etkilidir.
Hazırlanışı:
2-3 limon veya portakalın kabuğunu 2 bardak suda kaynatın. Karışımı soğuduktan sonra süzüp sprey şişesine doldurun. Bu karışımdaki limon asidi böceklerin sinir sistemini bozar ve etkinliklerini zayıflatır. Doğrudan bitkilere güvenle uygulanabilir.
Tuz ve Sirke Karışımı (Herbisit)
Tuz ve sirke karışımı yabani otların büyümesini engelleyen doğaya zararı olmayan bir karışımdır, ancak gıda üretiminde, sebze yataklarında kullanılmaz, çünkü bitkinize de zarar verecektir. Yalnızca bahçenizde, kaldırım kenarlarında, taş döşeme yollarda yabani ot büyümesini engellemek için uygundur.
Hazırlanışı:
1 litre sirkeye, 1 yemek kaşığı doğal sabun ve 2 tepeleme yemek kaşığı tuz atıp karıştırın. Üzerine uyguladığınız bitkilerin hem yaprak hem köklerini öldürecektir.
Kaynar Su (Herbisit)
Kaynar suyu doğrudan kaldırım veya araba yollarındaki yabani otların üzerine dökebilir ve ya bahçenizdeki yolları açık tutmak için kullanabilirsiniz. Aşırı ısı bitkinin her kısmına zarar verecektir. Genç yabani otlarda en iyi sonucu verir. Kendi yetiştirdiğiniz bitkilerin köklerine gelmemesine dikkat edin.
Süt Spreyi
Süt ile hazırlanan bu karışım her türlü mantar enfeksiyonuyla mücadelede etkilidir.
Hazırlanışı:
1 ölçek sütü (tam yağlı veya yağsız) 2 ölçek suyla karıştırın ve sprey şişesine doldurun. Güneş ışığında 5-7 günde bir püskürtün. Süt proteinleri güneş ışığıyla reaksiyona girerek dezenfektan radikaller üretir.
Papatya Çayı Spreyi (Fungusit)
Papatya, fideleri çürüten mantarlarla mücadelede kullanılır.
Hazırlanışı:
Oldukça yoğun bir papatya çayı demleyin. Soğumasını bekleyin, ardından genç fidelere veya toprak yüzeyine püskürtün. Sabah erken saatlerde veya gün batımından sonra püskürtün, doğrudan güneş ışığı altında değil. Her kullanımdan önce karışımları çalkalayın. Yeni fidelerde veya hassas bitkilerde az sayıda bitkiyle testi yapmadan güçlü spreyler kullanmaktan kaçının. Haftada bir veya yağmurdan sonra tekrarlayın.
SONUÇ
Bu ve bunun gibi daha nice doğal tarif, kimyasalsız da bahçe veya tarım ürünlerinizi korumanıza yardımcı olur. Ayrıca birbirini destekleyen ve bahçenizin ekosistemini sağlıklı tutacak bitki kombinasyonları, permakültürel yaklaşımlar da pestisit kullanmadan sağlıklı bir bahçe kurmanızı sağlayabilir.
Ancak gıda üretimi yaparken her ne kullanırsanız kullanın, doğru yıkama ve hazırlık olmadan tüketmek gıda güvenliği açısından sakıncalıdır. Eğer endüstriyel tarımın yaygın olduğu bölgeler ya da şehirlere yakın yerlerdeyseniz, kendi ürününüz dahi olsa pestisit testi yapmanızı tavsiye ederiz. Ayrıca doğada sürekliliği olan bu maddeler hem havadan hem sudan yayılır ve her yere ulaşabilirler.